Thứ Hai, 23 tháng 6, 2008

Spring Festival - Zhou Lunyou

Hội Xuân - Chu Luân Hựu

Tôi là chú ong mật
Bay ra từ một bức tranh phương Đông cổ truyền,
Trong từng ngày hội trên đường,
Từ lá ngải cứu và chi mây tôi hút mật/
trong mùi hương dịu đắng
Tôi ấp ủ chút tâm tình thi vị
Từ bánh trung thu tròn như mặt trăng
Và mặt trăng tròn như bánh
Tôi dồn nén một khát khao cần thực hiện
Từ bóng đổ hoa cúc lơ thơ
Và hoa phù du, tôi chất chứa một giai điệu nhớ nhà
Mang rất nhiều chuyện kể và huyền thoại
Tôi đậu xuống nhuỵ hoa
Và mang theo đôi chút phấn
Để làm nên một mùa xuân đa sắc
(1982)

Spring Festival [春节] 1982
I'm a honey bee
Flying out of a traditional oriental painting,
On each festival day along my way,
From mugwort leaf and calamus I gather honey
in bitter delicate fragrances
I collect a trace of poetic mood
From a moon cake as round as the moon
And a moon as round as a mooncake
I gather a fulfilling desire
From the scattered oblique shadows of chrysanthemums
And cornel, I harvest a homesick melody
Carrying so many stories and legends
I descend upon your pistil
And gather a little pollen
To make a spring of all colors

The Solitary Pine-Zhou Lunyou

Cây Thông cô độc - Chu Luân Hựu

Một sử gia
Tản bộ đơn độc trên vùng núi cao này
Thời gian đang đùa cợt
Ông lạc lối về nhà
Ông đứng trên một vách cao/
phóng tầm mắt xa xa
Những vì sao đón nhận cái nhìn nghiêm khắc
Mọi thứ còn lại là một cái đầu nguyên vẹn
Ông tiếp tục công việc
Viết đời mình thành những tập biên niên ký
Những vòng tròn này của bánh xe thời gian
Là một lịch sử không bao giờ suy tàn
(1981)

The Solitary Pine [孤松] 1981
A historian
Strolls alone on the high plateau
Time has played a joke on him
He has lost the way home
He stands on a precipice
staring off into the distance
The stars take the place of his stern gaze
All that remains is a clear head
He continues in his undertaking
Writing his life into chronicles
The rings of the wheel of time
Are a history that will never decay

Chủ Nhật, 22 tháng 6, 2008

Chairman Mao Says-Zhou Lunyou

Thơ Chu Luân Hựu (Zhou Lunyou 周伦佑)
Tuyển chọn thơ giai đoạn: 1981-1993
Chu Luân Hựu sinh năm 1952 tại Xichang, tỉnh Tứ Xuyên (Sichuan). Chu bắt đầu làm thơ từ đầu thập niên 1970, và có những bài thơ đầu tiên theo phong cách Mông lung (Mistry-style) được chính thức xuất bản vào năm 1981. Tuy nhiên, đến năm 1984, ông mất hứng thú với thi ca chính thống và bắt đầu tập trung vào việc hiện đại hoá thi pháp và kỹ thuật, dẫn đến việc ông tham gia giới thi ca phi chính thống ở Tứ Xuyên. Sau khi đảm nhiệm vai trò chủ bút cho tạp chí Liên đoàn các nhà hiện đại chủ nghĩa (Modernists Federation 现代诗内部交流资料) vào đầu năm 1985 và cộng tác với nhiều tạp chí khác cũng trong năm đó, Chu thực hiện ý tưởng xuất bản tạp chí thi ca riêng vào mùa xuân năm 1986: Not-Not 非非. Giai đoạn 1986-1989, ông phát hành 4 số của tạp chí này và 2 số Not-Not Critiques 非非评论. Tuy nhiên, tháng 8/1989, Chu bị bắt với tội danh “kích động phản cách mạng” và sau khi bị giam tù vài tháng ở Xichang, ông được chuyển tới một trại lao động ở vùng núi phía Tây Tứ Xuyên cho đến khi được trả tự do vào tháng 9/1991. Trong thời gian tù đầy, ông tiếp tục làm thơ và năm 1992 đã tái bản Not-Not. Mặc dù, một ấn bản kép thứ ha gồm 2i số 6 và 7 đã được ra mắt năm 1993, tuy nhiên mãi đến năm 2000 mới tiếp tục ra được tiếp, và hiện được phát hành tại Hongkong, trong khi đó Chu vẫn đi về giữa Xichang và Thành Đô (Chengdu). Năm 1994, một nhà xuất bản tại Dunhuang, tỉnh Cam Túc (Gansu), đã thuê Chu biên tập một loạt tác phẩm văn học hậu hiện đại, trong đó có một tuyển tập thi ca và lý luận theo kiểu Not-Not-ism. Năm 1999, một tập các bài viết lý luận của Chu đã được xuất bản chính thức và một tuyển thơ chọn được phát hành tại Đài Loan.

Mao Chủ tịch nói - Chu Luân Hựu
- được lấy mẫu từ “Thiên hạ hỗn loạn”, một trò chơi nói miệng khi uống rượu tại Trung Quốc
(20/9/1990; Trại giam Núi E)

Mao Chủ tịch nói rượu là một loại thuốc độc chữa bệnh
Bỏ nó và ta sẽ không nói bừa Mao Chủ tịch lại nói
Cách mạng là dựa trên sự tự ý thức cởi quần áo mày ra
Mao Chủ tịch cũng nói tự sửa mình bằng lao động giống như việc làm ban ngày
Bị giết giống như đi ngủ Mao Chủ tịch tiếp tục nói
Thủ dâm không ảnh hưởng đến xã hội
Là môn thể thao phổ biến ích lợi cho thể chất và tâm hồn
Phù hợp với mọi sự phát triển chung ...
Mao Chủ tịch vĩ đại già cả chán nói chuyện
Lời cuối cùng người nói: Toàn thể nhân dân cả nước --- Hãy câm miệng!

(trích từ 20 bài thơ trên lưỡi dao)

Chairman Mao Says [毛主席说]
--pattern ed after "The Country's in Chaos", a verbal drinking game popular in China
(September 20, 1990; Mount E Prison Camp)
Chairman Mao says alcohol's a medicinal potion
Down it and there'll be no loose talk Chairman Mao says again
Revolution is based on self-awareness strip off your own pants and clothes
Chairman Mao also says reform through labour is the same as a day's work
Being killed is the same as sleep Mao continues to say
Masturbation does no harm to society
Is a popular sport beneficial to the health of body and mind
Suited for all round development.....
Elderly honorable Chairman Mao is tired of speaking
He says finally: People of the entire nation --- Shut up!


(20 Poems On The Knife’s Edge)

Thứ Năm, 19 tháng 6, 2008

About The Wild Goose Pagoda-Han Dong

Thơ Hàn Đông (韩东)
Tuyển chọn thơ giai đoạn: 1982-1995
Hàn Đông sinh năm 1961 tại Nam Kinh. Sau khi tốt nghiệp Đại học Sơn Đông (Shandong) năm 1982, ông bắt đầu làm việc tại Tây An (Xi’an), nơi ông làm chủ bút một tạp chí thơ nhỏ không chính thức (Nhà cũ - Old Home 老家) và cộng tác với tạp chí danh tiếng hơn khi đó là Đồng Thế hệ (Same Generation 同代) ở thủ phủ Lan Châu (Lanzhou) của tỉnh Cam Túc (Gansu). Trước khi trở về Nam Kinh năm 1984, Hàn đã liên hệ với các cộng tác viên cũ của Nhà cũ và các nhà thơ ông từng liên lạc qua thư khi còn làm việc với Đồng Thế hệ (như Vu Kiên và Wang Yin), và bắt đầu lmà chủ biên một tạp chí mới, Họ (Them 他们). Số đầu tiên xuất hiện đầu năm 1985 và ra được thêm 4 ấn bản nữa cho đến năm 1989. Trong bốn năm sau đó, Hàn gần như tập trung học cách viết tiểu thuyết (hai ví dụ trong số đó có thể tìm tại đây). Họ tái xuất hiện vào năm 1993, và ra được 4 ấn bản nữa cho đến năm 1995. Năm 1998, một hợp tuyển các bài thơ đăng tải trên Họ đã được xuất bản một cách chính thức. Hiện Hàn tiếp tục viết cả thơ và tiểu thuyết, đồng thời cộng tác cho website Họ tại http://www.tamen.net/, nơi những ấn bản mới của tạp chí điện tử Họ tiếp tục được đăng tải từ mùa hè năm 2002.

Về Đại Nhạn Tháp - Hàn Đông


Chúng ta cần phải biết gì nữa
về Đại Nhạn Tháp
Nhiều người hối hả từ phương xa
để trèo lên
để trở thành anh hùng một thoáng
Một vài người vẫn muốn làm điều đó hai
hoặc nhiều lần nữa
Không thoả mãn
mọi kẻ béo phị
đều trèo lên
để đóng vai anh hùng
rồi tụt xuống
và rảo bước dưới phố
rồi tan biến trong nháy mắt
Một số thực bạo gan nhảy xuống
trên thềm nở một đoá hoa đỏ
Ấy mới thật anh hùng
anh hùng thời nay
Chúng ta cần phải biết gì nữa
về Đại Nhạn Tháp
Chúng ta trèo lên
nhìn ngắm cảnh vật xung quanh
rồi lại trèo xuống
(1982)

About The Wild Goose Pagoda [有关大雁塔] (1982)

What more can we know
about the Wild Goose Pagoda
Many people hasten from afar
to climb it
to be a one-time hero
Some still come to do it two
or more times
The dissatisfied
the stout
all climb up
to play the hero
then come down
and walk into the street below
gone in a wink
Some with real guts jump down
leave a red bloom on the steps
That's really being the hero
a modern-day hero
What more can we learn
about the Wild Goose Pagoda
We climb up
look around at the scenery
then come down again

Thứ Tư, 18 tháng 6, 2008

No.6 Shangyi Street-Yu Jian

Thơ Vu Kiên (Yu Jian 于坚)
Tuyển chọn thơ: 1983-1993
Vu Kiên sinh năm 1954 tại Ziyang, tỉnh Tứ Xuyên, song phần lớn thời gian sống tại Côn Minh (Kunming), tỉnh Vân Nam (Yunnan). Từ cuối thập kỷ 1970 đến đầu 1980, ông tham gia các hoạt động văn học phi chính thức tại Côn Minh, gửi thi ca đăng báo và tại các buổi đọc thơ. Năm 1983, nhờ gửi thơ đến tạp chí Đồng thế hệ (Same Generation 同代) ở Lan Châu (Lanzhou), mà ông quen biết với nhà thơ Nam Kinh (Nanjing), Hàn Đông (Han Dong), và năm 1985, Vu trở thành một trong những trụ cột của tạp chí thi ca do Hàn làm biên tập Họ (Them 他们) cho đến giữa thập niên 1990. Cũng trong thời gian này, nhiều bài thơ của Vu được công bố trên các tạp chí không chính thức ở Tứ Xuyên. Kể từ giữa thập niên 1990, Vu thường xuyên đến thăm thú châu Âu và Bắc Mỹ, và trong những năm gần đây, các tuyển tập thơ của ông lần lượt được xuất bản chính thức tại Trung Quốc.

Số 6 phố Thượng Nghĩa - Vu Kiên
(tạm dịch, còn sửa)

Số 6 phố Thượng Nghĩa
một ngôi nhà kiểu Pháp màu xanh
quần lão Ngô đang hong ở tầng hai
một tiếng hét một cái đầu đeo kính thò ra qua đũng
mỗi buổi sớm là một hàng dài dặc
đứng bên ngoài nhà xí công cộng lớn kế bên
chúng tớ thường xuất hiện ở đấy lúc nhá nhem
lũ lượt vào trong như cá hộp thối
khui mấy bao thuốc lá xả luôn những phiền muộn trong nhiều ngày
phơi bày nỗi cô đơn bám theo từ biển người đó
tranh Vu Kiên treo ở trên tường
nhiều người chê bai nó
họ chỉ biết có mỗi Van Gogh
áo lão Ka bị vò nhàu thành giẻ
để chúng tớ chùi nhựa trái cây dính tay
lão ta đang lướt qua một cuốn sách khiêu dâm
để sau đó có cuộc ái tình vụng trộm
họ thường đi như là một cặp
họ cãi nhau ở đây họ tán tỉnh nhau ở đây
rồi một ngày họ tuyên bố chia tay
một thời gian, bạn bè thư giãn rất chi là vui vẻ
nhưng hôm sau, lão lại gửi thiệp mời hỉ sự
ai nấy đều vận áo quần sạch sẽ và đến dự tiệc
bản thảo của Zhu Xiaoyang lúc nào cũng vương vãi khắp bàn
văn phong hắn cũ mèm từ những năm 60 70
thằng chết tiệt cứ chằm chằm dòm chúng tớ như là cớm
thấy khó chịu bởi cặp mắt đỏ ngầu của hắn
ngại rằng chúng sẽ ánh vẻ khinh miệt nếu chúng tớ khen hay
ngại rằng chúng sẽ bắn ra tia lửa nếu chúng tớ chê dở
nên chúng tớ chỉ nói mông lung
hệt như một bài thơ thời thượng
dép Li Bo đang đè lên giày da Fei Jia
hắn khoanh chân trên hòm gối của lão Ngô
hắn tự mình tạo danh tiếng hắn có thẻ hội viên xanh (hội nhà văn)
hắn thường nằm trên giường cao hơn chúng tớ
nói về cách chúng tớ nên đi giày
cách đi đái cách giặt quần xì
cách nấu ăn cách ngủ ngáy vân vân và cứ thế
Khi hắn trở về từ Bắc Kinh năm 1982
điệu bộ hắn còn sâu sắc hơn nữa
hắn toàn nói chuyện văn chương
với giọng điệu của tác gia nổi tiếng
trà này là của lão Ngô đồng hồ điện này là của lão Ngô
tầng nhà này là của lão Ngô hàng xóm này là của lão Ngô
đứa con dâu này là của lão Ngô thuốc dạ dày này là của lão Ngô
đờm dãi này đầu mẩu thuốc lá này không khí này bạn hữu này đều là của lão Ngô
trong một thành phố không gái điếm
lũ zai tân tự tin tán phét về phụ nữ
thi thoảng lắm lũ váy đến và đi
và ai nấy đều cài khuy
ở cái tuổi mà chúng tớ thằng nào cũng mơ chui dưới một cái váy
nhưng cũng chả thích uốn lưng
Vu Kiên hãy còn chưa nổi tiếng
và vẫn bị rầy la luôn luôn
hắn viết ra nhiều bút danh ý nghĩa sâu xa
lên một tờ báo cũ
có một thằng mà ai ai cũng sợ
hắn làm ở một cơ quan nào đó
“Hắn có ối lý do để tới đây,
song chúng tớ sẽ chẳng thốt một nhời!”
trong vài ngày thời tiết thì tồi tệ
còn chúng tớ thì luôn chẳng gặp may
nên quay ra dè bỉu mấy tác phẩm gần đây của Fei Jia
tán Zhu Xiaoyang là bậc thầy vĩ đại
làm con cừu này sau đó sẽ móc cạn ví
ấp úng biện minh cho hành động này và khiến
tám cái miệng cười toe sẽ lập tức ủng hộ
ấy là giai đoạn uyên thâm
nhiều đoạn đối đáp có thể in thành sách
nếu chúng được ghi chép lại
ấy là quãng thời gian thú vị
nhiều gương mặt đã xuất hiện ở đây
nếu bạn hỏi về họ ở thành phố này
bạn sẽ nhận ra giờ tất cả đều là danh gia nhớn
trời đổ mưa phùn ngoài kia
còn chúng tớ đang đi trên phố
căn nhà xí công cộng lớn im ắng
trong lần đầu tiên hắn độc quyền sử dụng
vài người đã dựng vợ gả chồng
vài người đã trở nên nổi tiếng
vài người đang chơi bời ở trời Tây
lão Ngô cũng muốn đi nữa
ai nấy đều nói lão chỉ vờ làm du côn tất cả đều lo lắng
Ngô Văn Quang à, lão đi rồi
thì tối nay tớ ăn trực ở đâu
những món nợ ân oán cũ huyên náo và bối rối
cuối cùng thì ai nấy đều bỏ đi
chỉ còn một tầng nhà trống trải
giống như cuộn băng cũ chẳng bao giờ bật lại
ở nơi khác
chúng tớ thường nhắc tới số 6 phố Thượng Nghĩa
nói vào một ngày nào đó nhiều năm sau
lũ trẻ con sẽ tới tham quan
khi Zhang Quigguo và những người khác nghe thấy điều này
họ cảm thấy ghen tỵ song ngoài mặt thản nhiên
thế nào mà chúng tớ sau này chả phải biết Ngô Văn Quang
ở trên giường họ nghĩ về đêm đó
(tháng 6/1984)


Number 6 Shangyi Street [尚义街六号] June 1984

Number 6 Shangyi Street
a green French-style house
Lao Wu's trousers are drying on the second floor
a shout a spectacled head is trust out through the crotch
early each morning there's a long line-up
at the big public toilet next door
we usually present ourselves there at dusk
flocking into it like stinking canned fish
opening packs of cigarettes breaking out the worries of many days
unfolding the loneliness brought away from the sea of men
Yu Jian's painting is tacked on the wall
many people take exception to it
they only know van Gogh
Lao Ka's shirt crumpled up into a rag
is used by us to wipe fruit juice off hands
he's leafing through a book of pornography
later he has a love affair
they often arrive as a pair
they argue here they flirt here
one day they announce their separation
for a time, friends relax are happy
but the next day he sends out wedding invitations
everyone dresses immaculately and goes to the banquet
Zhu Xiaoyang's manuscript is invariably spread out on the table
his words at sixes and sevens
the bastard fixes a gaze on us like a policeman's
confronted by that pair of bloodshot eyes
afraid they'll look down on us if we say it's good
afraid they'll shoot out sparks if we say it's bad
we can only speak obscurely
like a fashionable poem
Li Bo's slippers are pressed down on Fei Jia's leather shoes
his feet wrapped in Lao Wu's pillow case
he's already made a name for himself he has a blue (writers union) membership card
he often lies in the bunk above us
telling us how we should wear shoes
how to piss to wash underwear
how to cook to sleep etcetera and so on
When he returned from Beijing in 1982
his manner was more profound than before
he spoke of literary intrigues
in the tone of a famous author
the tea is Lao Wu's the electricity meter is Lao Wu's
the floor is Lao Wu's the neighbors are Lao Wu's
the daughter-in-law is Lao Wu's the stomach medicine is Lao Wu's
the phlegm the cigarette butts the air the friends are all Lao Wu's
in a city without prostitutes
male virgins speak confidently of women
occasionally skirts come and go
and everybody does up their buttons
at that age we all dreamed of getting under a skirt
but weren't willing to bend at the waist
Yu Jian wasn't famous yet
and was chided every time
he wrote down his many deeply meaningful pen names
on an old newspaper
there was one who everybody feared
he worked at a certain office
"He has motives for coming,
we won't say a thing!"
on some days the weather was bad
we were always out of luck in life
so we attacked Fei Jia's recent works
said Zhu Xiaoyang was a great master
afterwards this sheep would stroke his wallet
hum and haw hedge this way and that
eight laughing mouths would immediately stand up
that was an age of wisdom
so many conversations could have produced books
if they had been recorded
it was an exciting time
so many faces appeared here
if you ask about it in the city
you'll find that they're all big names now
it's drizzling outside
and we arrive on the street
the big public toilet is deserted
for the first time he uses it alone
some have married
some have become famous
some are going out west
Lao Wu wants to go too
everyone says he's just pretending to be a tough guy all are anxious
Wu Wenguang, you're going
where'll I bum a meal tonight
old debts of gratitude and resentment clamor and confusion
finally everyone has left
an empty floor is left behind
like an old record that'll never be played again
in other places
we often mention number 6 Shangyi Street
saying that on a day many years hence
children will come to look
when Zhang Qingguo and others hear this
they feel jealous but look natural
how is it that we didn't get to know Wu Wenguang then
they think that night in their beds

Chủ Nhật, 15 tháng 6, 2008

Heaven Watches On-Bai Hua

Thiên đường ngắm nhìn-Bách Hoa (?)
(tạm dịch nghĩa)

Hoàng hôn buông xuống
Đất đai ta khô cằn
Một hàng lính băng qua ngoài nhà
Năm cây liễu đứng trước cửa

Tôi ngồi buồn chán bên cửa sổ
Nhìn ngắm người đàn ông dưới phố đang nhá đậu
Ai đó bên kia đang nện đất
Ai đó đứng quanh chẳng có lý do
Nhìn chằm chằm phía bên kia đồi

Ngày đang dần hết
Lũ địa chủ sẽ sớm bị giết
Hãy để họ làm những gì họ thích
Đám Hồng vệ binh đang lên đường

Heaven Watches On-Bai Hua

Twilight falls
My homeland dries out
A line of soldiers pass outside my home
Five willow trees stand before the gate

I sit bored by a window
Watching a man in the street eat beans
Someone opposite is ramming the earth
Someone stands around for no reason
Gazing at the hills opposite

The day is about to go out
Landlords will soon be killed
Let them do as they please
The Reds are on their way

© 2008, Bai Hua
© Translation: 2008, Simon Patton

Thứ Năm, 12 tháng 6, 2008

Scenario - Han Dong

Viễn cảnh - Hàn Đông
(tạm dịch nghĩa)

sau khi hút nốt điếu thuốc này, tôi sẽ đi dự tiệc
trên chiếc taxi băng qua thành phố trong buổi chiều
rồi tôi sẽ tới một dạ tiệc sáng choang
đám bạn hữu lần lượt tới, từng người cảm thấy đôi chút hưng phấn
những tia sáng rực rỡ chớp loè trên gương mặt họ
và phản chiếu trong bộ đồ ăn trắng tinh tươm, để sau đó
càng làm đậm vết bẩn khi hoàng hôn chìm dần trong những chén rượu hằn vết môi

viễn cảnh này là những gì tôi đọc được trong màn sương khói thuốc


Scenario - Han Dong

when I’ve finished this cigarette, I will make my way to the banquet
travelling across the city in a taxi late in the afternoon
then I’ll come to a brightly lit dining table
one by one good friends will arrive, each one of them feeling just a little keyed up
vivid lights will shine briefly in their faces
and reflect in the spotlessly white tableware, thereafter
increasingly dirtied as a day’s sunset sinks in lip-smeared wine glasses

this scenario is something I read in the smokey haze of a cigarette

© 2002, Han Dong
© Translation: 2006, Simo Patton